رشد طبیعی گفتار و زبان

گفتار یک توانایی انسانی است وهیچ موجود دیگری قادر نیست آن را درک کند و مورد استفاده قرار دهد سیستم عصبی مرکزی می بایست به کارایی و کفایت لازم رسیده باشد تا فرد بتواند از طریق به کارگیری اندام های گفتاری(حنجره، زبان، لب و) گفتار مناسبی دلشته باشد
برای اینکه بدانیم کودکمان دارای اختلالی در گفتار و زبان نیست باید از رشد طبیعی گفتار وزبان آگاهی داشته باشیم بنابراین بهتر است ابتدا به مراحل طبیعی رشد طبیعی در این حیطه بپردازیم و در خلال روند با اختلالات آشنا شویم
لازم به ذکر است اگرچه ترتیب مراحل رشد کودکان مشابه و همگانی است اما رشد گفتار و زبان به غنی بودن محیط و سایر زمینه های تکاملی آنلن نیز بستگی داردبنابراین عموما تفاوت هایی در تکامل کلامی کودکان مشاهده می شودبه طور مثال بیان جمله در برخی از کودکان چندماه زودترو در برخی دیگران چند ماه دیرترمشاهده می شود
– گفتار انسان با گریه های مربوط به نیازهای فیزیولوژیک نوزاد در اولین روزهای زندگی شروع می شود و به مرور زمان آهنگ گریه کودک متناسب با نیازمختص میشود و والدین از گریه کودک خود می فهمند که گرسنه است و یا ودر صدد رفع ناراحتی او بر می آیند
– کودک در هفته های اول پس از تولد صداهایی( مثل قو، ق΄ق ΄)تولید می کند که نسبت به آنها آگاهی چندانی ندارد اما در 5-6 ماهگی آواسازی او به شکل آهنگین در می آید(مثل دادا، بابابا، ماما) که با تکرار توسط دیگران این صداسازی بیشتر می شود و متنوع تر می گردد این آواسازی گاهی به گفتار واقعی شباهت پیدا می کند و با تغییر آهنگ همراه می شود نکته مهم این است که اگر کودکی در این مرحله صداسازی آهنگین نداشته باشد باید پیگیری شود و از سیستم شنیداری کودک ارزیابی لازم به عمل آید اولین کلمه کلمات کودک در 10-15 ماهگی تولید می شود و کودک به گفتار خود آهنگ می دهد و منظور خود را به دیگران می فهماند
هوشیار باشید اگر کودکی اولین کلمات خود را تا 15 ماهگی بیان نکرد باید مورد بررسی قرار گیرد
(ارجاع به گفتاردرمانگر)
– مرحله بعدی در رشد گفتار کودک، گفتار 2 کلمه ای است که کودکان حدود 18 -20 ماهگی به این مرحله می رسند به نظر می رسد که ترکیب های دوتایی کودکان نوع خلاصه شده ای از جمله های بزرگسالان یا به عبارت دیگر گفتار تلگرافی می باشدبه طور مثال بجای جمله “مامان برایم کتاب بخوان” می گویند “مامان کتاب” که برای این سن قابل قبول است نکته ضروری در این مرحله این است که برخی از کودکان برای رفع احتیاجات خود عادت به گفتار تلگرافی کرده و سعی در جمله سازی در ماههای آتی نمی کنند

تاخیر در رشد گفتار را چه زمانی باید جدی گرفت ؟

تصوری که از دیر باز و البته به غلط میان مردم رایج بوده این است که می توان تا 2 یا 3 سالگی برای شروع گفتار صبر کرد ولی واقعیت این است که غیر از سن ، عوامل زیاد دیگری در رشد طبیعی گفتار مداخله می کنند و گاهی لازم است خیلی زودتر از دو سالگی اقدامات آموزشی و درمانی برای کمک به رشد گفتار کودک ،شروع گردد.
اگر نگران رشد گفتار کودک خود هستید و اندکی تاخیر مشاهده می کنید پرسش های زیر را پاسخ دهید، چنانچه پاسخ هریک از سئوالات زیر منفی باشد ، بهتر است برای کنترل گفتار کودک خود به یک گفتار درمانگر مراجعه کنید تا با ارزیابی تخصصی علت تاخیر بررسی شود و در صورت نیاز پیشگیری لازم انجام شود.
توجه : برای اینکه بتوانید پاسخ های دقیقتری به پرسش های زیر بدهید ، بهتر است در هر مورد کودک خود را با چند کودک هم سن وی مقایسه کنید
————————————
درک زبانی :آیا کودک شما مشابه همسالان خود گفتار و یا دستورات کلامی دیگران را می فهمد ؟ بلی – خیر
هوش : آیا بنظر شما هوش کودک در حد طبیعی است ؟ بلی – خیر
رشد حرکتی :آیا کودک مراحل رشد حرکتی را عادی طی کرده است ؟ بلی – خیر
یعنی سن نشستن ،چهار دست وپا رفتن و راه افتادن طبیعی بوده ؟
شنوایی : آیا شنوایی کودک عادی است ؟ بلی – خیر
وضعیت مادر در دوره بارداری : آیا همه چیز در دوره بارداری خوب وعادی بوده ؟ بلی – خیر
یعنی مادر بیماری نداشته ، دارو مصرف نکرده ، ضربه به شکم وارد نشده ، شوک عصبی شدید یا استرس های طولانی مدت نداشته و….
تولد : آیا در زمان تولد همه چیز خوب و عادی بوده است ؟ بلی – خیر یعنی مشکلاتی از قبیل زردی ،خفگی و …. پیش نیامده است .
سوابق پزشکی : آیا سوابق و تاریخچه پزشکی کودک کاملا طبیعی و بدون مشکل بوده است ؟ بلی – خیر
یعنی سابقه تشنج ، ضربه به سر ، بیماری های شدید و یا طولانی مدت ، بستری شدن و … نداشته است .
رفتار : آیا رفتارهای کودک متناسب با سن و جنسیت وی هست ؟ بلی – خیر
یعنی شیطنت و تحرک بسیار زیاد ،یا پرخاشگری و ناسازگاری ندارد و از سوی دیگرآرامش غیرعادی ویا گوشه گیری ندارد
بازی : آیا بازی های وی مشابه همسالانش است ؟ بلی – خیر
بازی های انفرادی مثل عروسک بازی و.